Κυριάκος Γιαλένιος "Μόνο τα νεκρά ψάρια ακολουθούν το ρεύμα"

Στην δεύτερη λογοτεχνική του δουλειά με τίτλο « Μόνο τα νεκρά ψάρια ακολουθούν το ρεύμα» ο Κυριάκος Γιαλένιος, σχολιάζει με δομή θρίλερ  και έναν γρήγορο κινηματογραφικό ρυθμό περιγραφής, τη σημερινή κατάσταση, με ήρωες ανθρώπους φαινομενικά άσχετους, που αν και τους τοποθετεί σε μη συγκεκριμένο τόπο, είναι εμφανώς αναγνωρίσιμος, αναζητώντας, με συνεχείς ανατροπές στην πλοκή, πικρό σαρκασμό κι έναν νουάρ νοσταλγικό συναισθηματισμό, μια εξήγηση για όλα αυτά τα γεγονότα που απασχόλησαν τα τελευταία χρόνια την επικαιρότητα, δίνοντας μια έξυπνη όσο και απρόβλεπτη δική του εξήγηση.  O Γιαλένιος είναι ανελέητα χειρουργικός και ταυτόχρονα σαν καλός γνώστης της σύγχρονης παγκόσμιας λογοτεχνίας, επίκαιρος και συναισθηματικά εξονυχιστικός. Πλάθει το σύμπαν του επιλέγοντας υλικά αναγνωρίσιμα όχι όμως με τα στενά τοπικά όρια, αυτό καθιστά το έργο του αυτομάτως παγκόσμιο, πράγμα αρκετά σπάνιο για τους σύγχρονους Έλληνες συγγραφείς.  Το μυθιστόρημα του είναι συναρπαστικό και δίκαια τον καλωσορίζει στους πιο  ενδιαφέροντες νέους δημιουργούς που αναμένω με αισιοδοξία το επόμενο βιβλίο του.

Ουσιαστικά ο Κυριάκος Γιαλένιος γράφει ποίηση, μόνο που ως μανιακός αναγνώστης λογοτεχνίας αποφάσισε να την επεξηγήσει ταυτόχρονα. Γράφει δηλαδή ποίηση με επεξηγήσεις δημιουργώντας ένα νέο είδος αποσυντονίζοντας τους μαλθακούς. Δεν του αρκεί όμως αυτό. Γράφει μια ποίηση που τη μοντάρει, όχι με λογοτεχνικούς όρους ώστε να διευκολύνει και κανέναν μελετητή η κάποιον υποψήφιο διδάκτορα λογοτεχνίας στο μεταπτυχιακό του, το κάνει ακόμη πιο δύσκολο, μοντάρει με κινηματογραφική δομή τις σημειώσεις του - η τέλος πάντων αυτό που μέχρι χθες ονομάζαμε μυθιστόρημα- ώστε ο αναγνώστης του, που είναι φύσει περίεργος, να φτάνει στην σελίδα 345 με την ψυχή στο στόμα, ανίκανος να το αφήσει από τα χέρια του, με μια διάθεση σχεδόν κινκυ, στήνει τον ιστό του στα θύματα -αναγνώστες, καθιστώντας τη σχέση πιο διαδραστική. Ξέρετε αυτές οι σχέσεις που μας βασανίζουν με τα ατέλειωτα ερωτηματικά της ανασφάλειας και ταυτόχρονα περιμένουμε νύχτες ολόκληρες, άυπνοι ένα τηλεφώνημα τους. Αυτό τώρα σε βιβλίο. Καταλαβαίνετε. Καταλαβαίνετε.  ότι είμαστε μπροστά σε έναν προβοκάτορα που μας ζητά την απόλυτη υποταγή μας.

Και το χειρότερο είναι ότι την έχει. Γιατί είναι μάστορας σε όλο αυτό. Ξέρει πότε θα μας ιντριγκάρει, πότε θα μας αφήσει λίγο λάσκα. Πότε θα κάνει χιούμορ, πότε θα μας υποσχεθεί, πότε θα μας σαρκάσει, πότε θα μας καυλώσει,  ώστε αθώοι εμείς να πέφτουμε σαν τα κοτόπουλα στις επεξηγήσεις του βασικού του ποιήματος.

Ο Κυριάκος Γιαλένιος αυτός ο απλός υπάλληλος του βιβλιοπωλείου, μας βάζει τα γυαλιά. Στην πηγή του εσωτερικού μονολόγου στην «ωοο ωοο όμορφη Θεσσαλονίκη», της ομίχλης, της υπεκφυγής και της αλήθειας κάτω από το χαλί, τολμά να γράψει με τον κοσμοπολιτισμό  των λέξεων ενός Ιρλανδού Δανδή,  που είναι όμως κι επαναστάτης ενός απελευθερωτικού λόγου, που τιμά και σέβεται το παρελθόν των λέξεων γι’ αυτό και μπορεί να τις χρησιμοποιεί σχεδόν ανανεωτικά. 

Κι από την άλλη είναι ένας νέος άντρας των χρόνων του, που παρακολουθεί όλα αυτά που γίνονται αναζητώντας την  απαραίτητη απόσταση να τα αφομοιώσει , να τα τα εντάξει στην «καθ’ αυτόν» πλοκή του, να τα επεξηγήσει ανάμεσα στις σιωπές, τα κλειστά τηλέφωνα και τις νυκτερινές αϋπνίες του.

Τέλος έχοντας μολυνθεί αγιάτρευτα από αυτό που οι φιλολογίζοντες ονομάζουν «σύγχρονα ρεύματα της λογοτεχνίας» βιάζεται να βρει το σωστό αντίδοτο όχι μόνο για την δική του σωτηρία αλλά και για τη δική μας. Και τα καταφέρνει και σ’ αυτό. Μόνο που αυτό δεν το επιδιώκει ακριβώς, αλλά το βλέπεις ότι του βγαίνει αυθόρμητα, τόσα χρόνια ανάγνωσης ιδού τα αποτελέσματα.

Έχοντας διαβάσει το « Μόνο τα νεκρά ψάρια ακολουθούν το ρεύμα» σε ένα νεορεαλιστικό σκηνικό μιας άδειας παραλίας έξω από την πόλη μέσα σε ένα απόγευμα, ήθελα να μοιραστώ μαζί σας αυτήν την άγρια χαρά και την εκλεκτή συγκίνηση που έχουμε όλοι εμείς οι απλοί, όταν ερχόμαστε μπροστά στο ΝΕΟΝ. Και σας το λέω με το χέρι στη καρδιά, εδώ στο ναό της μεταπολιτευτικής λογοτεχνικής σκηνής της πόλης, ότι ο Κυριάκος Γιαλένιος είναι η αρχή μιας νέας σχολής λογοτεχνίας που ξεκινά από την πόλη μας κι αν είμαστε ελάχιστα σοβαροί με τον Πολιτισμό μας, θα πρέπει άμεσα να αρχίσουμε να διαδίδουμε το νέο  και να μεταφράσουμε το βιβλίο  αυτό, σε γλώσσες που μας ξέρουν μόνο από τους αρχαίους μας τραγικούς.

Το πιο σημαντικό όμως ακόμη κι από αυτό, είναι ότι ο Κυριάκος δεν γράφει για λόγους που ως τώρα αφορούσαν φιλολογικά δειλινά και μελετητές, ούτε ανέραστες κυρίες των προαστίων, αλλά ανθρώπους που διαθέτουν χιούμορ διάθεση να συνεχίσουν η από την αρχή ν΄ αρχίσουν, ανθρώπους που δεν σταμάτησαν, που αρνούνται να μπλοκάρουν, που πιστεύουν ότι οι ανθρώπινες ιδιότητες -που δεν είναι κι όλες ακριβώς αρετές- οφείλουν να υπάρχουν, γράφει για να ξορκίσει τον ευτελισμό της ζωής μας, γράφει για να λυτρωθεί ο ίδιος.

Ο Κυριάκος γράφει γιατί είναι ο μόνος τρόπος που έχει για να συντελεστεί ο συναισθηματικός εξορκισμός που απαιτείται  για να αντέξει τελικά , όπως κι εγώ, όπως όλοι μας, όλα ετούτα  που μας συμβαίνουν,  μόνο που ο δικός του τρόπος, είναι πιο περίτεχνος, πιο ποιητικός,  είναι πιο παρηγορητικός, πιο θεραπευτικός και σίγουρα πιο ταλαντούχος.